انواع مالیات
مالیات های مستقیم و غیر مستقیم که هرکدام با توجه به کارکردهای خود در اقتصاد و مدیریت کلان مالی کشور به کار گرفته میشود که در واقع مالیات بر اساس چگونگی تعلق به کالاهای مورد مالیات به این دو دسته تقسیم میشود.
مطلب مهم
مالیات های مستقیم
جزو مالیات بر ثروت-درآمد تلقی می‌شوند که اشخاص حقیقی-حقوقی در هر کشور با توجه به میزان ثروت-درآمد خود آن را محاسبه و پرداخت می‌نمایند. همان طور که از نام این مالیات‌ها مشخص است بدون هیچ واسطه‌ای بر درآمد افراد و یا سازمان‌ها و مؤسسات اقتصادی اعمال می‌شوند و توسط مأموران مالیاتی به طور مستقیم وصول می‌شوند. نمونه بارز این مالیات‌ها، مالیاتی است که دولت به طور مستقیم از حقوق کارمندان خود کسر می‌کند.
مالیات های مستقیم به دو دسته اصلی مالیات بر درآمد و مالیات بر دارایی تقسیم می شوند
الف: مالیات بر درآمد
1- مالیات بر درآمد املاک
مالیاتی است که از درآمد شخص حقیقی یا حقوقی ناشی از واگذاری حقوق خود نسبت به املاک واقع در ایران پس ازکسر معافیت مقرر اخذ میشود.
2- مالیات بر درآمد مشاغل
مالیاتی است که از درآمد شخص حقیقی که از طریق اشتغال به مشاغل یا به عناوین دیگر غیر از موارد مذکور درسایر فصل های قانون مالیات ها در ایران تحصیل می شود پس از کسر معافیت های مقرر وصول می گردد.(صاحبان مشاغل موضوع این فصل مکلف اند اسناد و مدارک مثبته کافی برای تشخیص درآمد مشمول مالیات خود نگهداری کنند.صاحبان مشاغل از لحاظ تشخیص درآمد مشمول مالیات مشاغل به 3 دسته مشاغل بند (الف،ب،ج)تقسیم می گردند.
صاحبان مشاغل بند الف و ب به موجب قانون مالیات های مستقیم مکلف به ثبت فعالیت های شغلی خود در دفاتر روزنامه و کل موضوع قانون تجارت هستند و باید دفاتر و اسناد و مدارک مربوط را با رعایت اصول و موازین و استانداردهای پذیرفته شده حسابداری نگهداری کنند.
3- مالیات بر درآمد اشخاص حقوقی
مالیاتی است که از جمع درآمد شرکت ها و درآمد ناشی از فعالیت های انتفاعی سایر اشخاص حقوقی که از منابع مختلف در ایران یا خارج از ایران تحصیل می شود پس از وضع زیان های حاصل ازمنابع غیرمعاف و کسر معافیت های مقرر به استثنای مواردی که طبق مقررات قانون دارای نرخ جداگانه ای می باشد مشمول مالیات به نرخ 25% وصول می شود.
4- مالیات بر درآمد حقوق
مالیات حقوق نیز بخشی از مالیات بر درآمد محسوب میشود و در ردیف قانون مالیات‌های مستقیم قرار می‌گیرد. برخلاف مالیات شرکتها که به اشخاص حقوقی ارتباط دارد، پرداخت مالیات حقوق بر عهده اشخاص حقیقی خواهد بود و با نسبت خاصی از درآمد شخصی تعیین میشود.
مطلب پیشنهادی
ب: مالیات بر دارایی
دارایی یا ثروت، مشتمل بر کلیه حق حقوقی است که شخص حقیقی یا حقوقی نسبت به اشیا و اموال و دارایی ها دارد و به آنها این اجازه را می دهد که در آن اموال تصرفات مالکانه نمایند.
در قانون مالیات های مستقیم مصوب 1366، مالیات بر دارایی به پنج دسته تقسیم شده است که عبارتند از:
1- مالیات سالانه املاک
2- مستغلات مسکونی خالی
3- اراضی بایر
با توجه به ماده ۱۲ قانون مالیات های مستقیم، کلیه اراضی بایر واقع در محدوده شهرها که بدون هیچ گونه عذر موجهی بایر باقی مانده اند، مشمول مالیات سالانه می باشند. این مالیات تکلیفی به شرح زیر است:
اراضی که پس از تاریخ اجرای این قانون، به مدت دو سال بایر نگه داشته شوند، هر سال معادل 2 درصد از ارزش آن مشمول مالیات خواهند شد.
اراضی که پس از تاریخ اجرای این قانون، به مدت چهار سال بایر نگه داشته شوند، هر سال معادل 4 درصد از ارزش آن مشمول مالیات مازاد بر دو سال خواهند شد.
اراضی که پس از تاریخ اجرای این قانون، بیش از چهار سال بایر نگه داشته شوند، هر سال معادل 5 درصد از ارزش آن مشمول مالیات مازاد بر چهار سال خواهند شد.
4- ارث
5- حق تمبر
نوعی مالیات مستقیم است که از طریق الصاق و ابطال تمبر بر اسناد، اوراق و مدارک به منظور رسمیت بخشیدن یا لازم الاجرا نمودن آنها، از مودی گرفته می شود؛ برای نمونه حق تمبری که از هر برگ چک که از طرف بانکها چاپ و به مصرف کنندگان ارائه میشود.
مطلب مهم
مالیات های غیرمستقیم
الف: مالیات بر واردات
به منظور اجرای عدالت مالیاتی و توجه به توان واقعی مالیات دهندگان، یکی از سیاستهای مالی و اقتصادی دولت ها، اخذ مالیات از محل کالاهای وارداتی است. همچنین دولت ها به دلایل متعدد دیگری نیز اقدام به اعمال مالیات بر واردات می نمایند که اهم آنها عبارتند از: حمایت از تولیدات داخلی کشور، جلوگیری از ورود کالاهای تجملی غیرضرور و درآمد زایی است.
ب: مالیات بر معاملات
